Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության կոալիցիայի մասին

Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության կոալիցիան բաղկացած է 10 ՔՀԿ-ներից, որոնք միավորվել են՝ համատեղ ջանքերով վերացնելու գենդերային հիմքով բռնությունը կանանց և աղջիկների նկատմամբ: Անդամ կազմակերպությունները գործում են Երևանում, Գյումրիում և Սպիտակում։ Աշխատանքի հիմնական ուղղությունները ներառում են գենդերային հավասարության և կանանց հզորացմանը և գենդերային հիմքով բռնությունից կանանց և աղջիկների պաշտպանությունը։ Կոալիցիայի տարիների ջատագովման աշխատանքների արդյունքում՝ 2017թ. ընդունվեց ընտանեկան բռնությունը կանխարգելող և բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանությունն ապահովող օրենք:

Իրավիճակի նկարագրություն

Կանանց պատկերումը ԶԼՄ-ներում երկար ժամանակ եղել է քննության և բանավեճի առարկա: Պատմականորեն լրատվամիջոցների ներկայացումները հաճախ վերարտադրել են կարծրատիպերը և ամրապնդել ավանդական գենդերային դերերը՝ պատկերելով կանանց ստորադաս, առարկայացված կամ մարգինալացված դիրքերում: Չնայած որոշակի առաջընթացին, շատ լրատվամիջոցներ դեռևս չեն հաջողում հավասարակշռված և արժանապատիվ ներկայացնել կանանց: Կանայք հաճախ թերներկայացված են ղեկավար դերերում, մասնագիտական միջավայրերում և որպես գլխավոր հերոսներ նորությունների և ժամանցային հաղորդումներում: Հաճախ կանանց արտաքինը փոխարինում է կարողություններին կամ ձեռքբերումներին ներկայացվածության առիթի տեսանկյունից: Կանայք սովորաբար պատկերվում են դերերում, որոնք ընդգծում են նրանց կենցաղային կամ աջակցող գործառույթները, այլ ոչ թե որպես անկախ գործող անձինք կամ առաջնորդներ: Այս մշտական խեղաթյուրումը նպաստում է ավելի լայն հասարակական խնդիրների առաջացմանը, ներառյալ գենդերային խտրականությունը և անհավասար իշխանության դինամիկայի պահպանմանը:

Վերջին տարիներին ԶԼՄ-ներում կանանց ներկայացվածության և պատկերումների մասին իրազեկվածությունը և փոփոխությունների ընկալումը աճել է: Տարբեր ուսումնասիրություններ և շահերի պաշտպանության ջանքեր ընդգծել են ավելի բազմազան և ճշգրիտ ներկայացումների անհրաժեշտությունը, որոնք կարտացոլեն կանանց իրական ներդրումներն ու բազմակողմանի ինքնությունը: ԶԼՄ-ները, որոնք արդեն իսկ որդեգրել են չխտարականցման և գենդերային հավասարության քաղաքականություն, ապացուցում են, որ արդար ներկայացվածությունը ոչ միայն նպաստում է գենդերային հավասարությանը, այլև մեծացնում  է լսարանի ներգրավվածությունը՝ արտացոլելով հասարակության ավելի վավերական և ներառական տեսակետ: Այնուամենայնիվ, մնում են զգալի մարտահրավերներ, ինչպիսիք են տարբեր կանանց ներկայացվածության հարցը լուծելը, ներառյալ, բայց չսահմանափակվելով տարբեր տարիքի, զբաղմունքի և սոցիալ-տնտեսական կարգավիճակով: Այս խնդիրների լուծումը պահանջում է մեդիա արտադրողների, կարգավորող մարմինների և սպառողների համատեղ ջանքերը՝ խթանելու բովանդակություն, որը հարգում է կանանց դերերի ու փորձի բազմազանությունը և այն պատշաճ ներկայացնում է լրատվամիջոցների բոլոր թեմատիկ նյութերում և ուղղություններում:

Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության կոալիցիան հետամուտ է լինում գենդերային հավասարության խթանմանը և երաշխավորելու, որ կանայք արդար և հարգալից ներկայացվածություն ունենան ԶԼՄ-ներում: Այս նպատակին հասնելու համար կոալիցիան հայտարարում է ԶԼՄ-ների համապարփակ մոնիտորինգի խորհրդատու, որը կուսումնասիրի կանանց հավասար և արժանապատիվ ներկայացվածությունը հիմնական ԶԼՄ-ներում:

Ծառայության նպատակը

Առաջնային նպատակն է՝ իրականացնել կանանց ներկայացվածության վերաբերյալ ԶԼՄ-ների պրակտիկայի խորը վերլուծություն և կիրառելի առաջարկություններ՝ առանցքային լրատվամիջոցներում հավասար և արժանապատիվ ներկայացվածություն ապահովելու համար:

Առաջնային նպատակից բխող ենթանպատակները հետևյալն են՝

1. Բացահայտել ԶԼՄ-ներում կանանց ներկայացվածության ընթացիկ միտումներն ու գործելակերպը:
2. Վերլուծել կարգավորող պահանջները (ներառյալ քաղաքականությունները, սահմանված ուղեցույցները և ինքնակարգավորման չափանիշները), որոնք ապահովում են կանանց նկատմամբ բռնության կանխարգելումը և բարձրացնում նրանց արժանապատվության հարգումը բոլոր հիմնական ԶԼՄ-ներում:
3. Բացահայտել գենդերային հավասարության հասնելու բացերն ու մարտահրավերները ԶԼՄ-ներում ներկայացվածության տեսանկյունից:
4. Տրամադրել մի շարք գործնական առաջարկություններ ԶԼՄ-ներին՝ բարելավելու կանանց ներկայացվածությունը իրենց հաղորդումներում և թեմատիկ ուղղություններում:

Աշխատանքի կատարման առաջարկվող մեթոդաբանությունը

Այս խորհրդատվության մեթոդաբանությունը պետք է մեկնարկի մանրակրկիտ հետազոտությունից (desk review)՝ ներառելով գրականության համապարփակ ԶԼՄ-ներում գենդերային ներկայացվածության վերաբերյալ առկա հետազոտությունների ուսումնասիրություն և վերլուծություն: Բացի այդ, բոլոր հիմնական ԶԼՄ-ներում կանանց նկատմամբ բռնության կանխարգելմանը և նրանց արժանապատվության նկատմամբ հարգանքը խթանելուն ուղղված կանոնակարգային պահանջները մանրակրկիտ վերլուծելու համար պետք է իրականացվի լայնածավալ աշխատասեղան՝ գերակշռող քաղաքականությունները, ուղեցույցները և ինքնակարգավորման չափանիշները վերլուծելու նպատակով: Այս համապարփակ ուսումնասիրությունը կպահանջի օրենսդրության, կարգավորող շրջանակների և քաղաքականության փաստաթղթերի ուսումնասիրություն ինչպես ազգային, այնպես էլ միջազգային մակարդակներում: Այս հիմնարար հետազոտությունը կտրամադրի քննադատական ենթատեքստ և կբացահայտի գերակշռող միտումները, մարտահրավերները և բացերը ԶԼՄ-ներում կանանց պատկերումներում:

Հաջորդ քայլը պետք է ներառի մոնիտորինգի շրջանակի մշակում՝ տարբեր առցանց հարթակներից հեռուստատեսային, ռադի և առցանց այլ մեդիաների բովանդակության ընտրանքը համակարգված սահմանելու համար: Օգտագործելով բովանդակության վերլուծության հաստատված տեխնիկան, խորհրդատուն պետք է գնահատի ընտրված ԶԼՄ-ների նմուշները՝ կենտրոնանալով հիմնական ասպեկտների վրա, ինչպիսիք են կանանց արտաքին տեսքի ներկայացման հաճախականությունը և համատեքստը, նրանց կերպարների դերերն ու տեսակները, ինչպես նաև կանանց հետ կապված լեզուն և պատկերները: Այս վերլուծությունը պետք է հաշվի առնի նաև ներկայացված կանանց բազմազանությունը՝ ի թիվս այլ տարբերակիչների հաշվի առնելով տարիքը, զբաղմունքը և սոցիալ-տնտեսական կարգավիճակը:

Մեթոդաբանության մեկ այլ կարևոր բաղադրիչ է շահագրգիռ կողմերի ներգրավվածությունը: Խորհրդատուն պետք է քննարկումներ անցկացնի ԶԼՄ-ների մասնագետների և գենդերային փորձագետների հետ՝ բովանդակության վերլուծության արդյունքները վավերացնելու համար: Այնուհետև, խորհրդատուն պետք է սինթեզի տվյալներ տարբեր աղբյուրներից՝ համապարփակ եզրակացություններ անելու համար:

Աշխատանքի շրջանակը և ծավալը

Խորհրդատուն պետք է իրականացնի ԶԼՄ-ներում գենդերային ներկայացվածության վերաբերյալ առկա գրականության համապարփակ վերլուծություն, ներառյալ նախորդ ուսումնասիրությունները, զեկույցները և ակադեմիական աշխատանքները: Այս հիմնարար հետազոտությունը կտրամադրի ԶԼՄ-ներում կանանց պատկերման ընթացիկ միտումների և բացերի ընդհանուր պատկերը: Այնուհետև, խորհրդատուն պետք է բացահայտի այն հիմնական ԶԼՄ-ների՝ հեռուստատեսային, ռադիո սոցմեդիաները և առցանց բովանդակությունը, որոնք էական ազդեցություն ունեն հանրային կարծիքի վրա: Պետք է մշակվի մեդիա բովանդակության ներկայացուցչական ընտրանքի ձևավորման մոտեցումը: Ընտրանքի համար պետք է դիտարկվեն այն հարթակները, որոնց կարելի է հասնել սոցիալական մեդիայի միջոցով, ինչպիսին է YouTube-ը:

ԶԼՄ-ների ընտրությունից հետո խորհրդատուն պետք է անցկացնի բովանդակության մանրամասն վերլուծություն՝ գնահատելու կանանց ներկայացվածությունը: Այս վերլուծությունը պետք է կենտրոնանա կանանց արտաքին տեսքի հաճախականության և համատեքստի, կանանց կողմից ներկայացված գենդերային դերերի և կերպարների տեսակների, օգտագործվող լեզվի և պատկերների, ինչպես նաև ներկայացված կանանց բազմազանության վրա, ներառյալ այնպիսի գործոնների դիտարկումը, ինչպիսիք են տարիքը, զբաղմունքը և սոցիալ-տնտեսական վիճակը: Այն նաև պետք է վերլուծի առկա նորմատիվ իրավական կարգավորումները (ներառյալ քաղաքականությունը, սահմանված ուղեցույցները և ինքնակարգավորման չափանիշները)՝ պարզելու, թե ինչպես է կարգավորվում կանանց նկատմամբ բռնության կանխարգելումը և նրանց արժանապատվության հարգումը բոլոր հիմնական ԶԼՄ-ներում՝ խտրականության արգելման և հավասարության խթանման դրույթների միջոցով։ Այնուհետև պետք է կատարվի բացերի վերլուծություն՝ մատնանշելու այն ոլորտները, որտեղ ԶԼՄ-ները թերանում են: Արդյունքները պետք է վավերացվեն ԶԼՄ մասնագետների և գենդերային փորձագետների  հետ: Ի վերջո, խորհրդատուն պետք է մշակի գործող առաջարկություններ՝ բարելավելու կանանց ներկայացվածությունը:

Ի լրումն ուրվագծված առաջադրանքների, խորհրդատուն պատասխանատու կլինի համապարփակ զեկույց կազմելու համար, որն ամփոփում է գրականության վերանայման, բովանդակության վերլուծության և բացերի վերլուծության արդյունքները: Այս զեկույցը պետք է մանրամասնի ԶԼՄ-ներում կանանց ներկայացվածության ներկա վիճակը, բացահայտի կոնկրետ բացեր, որտեղ բարելավման կարիք կա: Խորհրդատուն նաև պետք է պատրաստի ամփոփագիր, որը հակիրճ կներկայացնի հիմնական արդյունքներն ու առաջարկությունները:

Ակնկալվող արդյունքները

Այս խորհրդատվության վերջնական զեկույցը պետք է ապահովի բոլոր բացահայտումների, վերլուծությունների և առաջարկությունների համապարփակ և հստակ ներկայացումը: Այն պետք է բաղկացած լինի հետևյալ բաժիններից.

1. Ամփոփագիր.

• Հիմնական բացահայտումների, բացթողումների և առաջարկությունների համառոտ ամփոփում:

2. Ներածություն:
3. Խորհրդատվության նախապատմությունը և նպատակները:
4. Օգտագործված մեթոդաբանությունը:
5. Գրականության վերլուծությունը.

• Լրատվամիջոցներում գենդերային ներկայացվածության և կարգավորող պահանջների (ներառյալ քաղաքականությունը, սահմանված ուղեցույցները և ինքնակարգավորվող չափանիշները) վերաբերյալ առկա գրականության ուսումնասիրության արդյունքների ամփոփում:
• Նախկին հետազոտություններում հայտնաբերված գերակշռող միտումների, մարտահրավերների և առկա բացերի քննարկում:

6. ԶԼՄ-ների մոնիտորինգի հաշվետվությունը.

• Մեդիա բովանդակության մանրամասն վերլուծություն ընտրված հարթակներում (հեռուստատեսություն, ռադիո, տպագիր, առցանց):
• Կանանց արտաքին տեսքի հաճախականության և համատեքստի վերաբերյալ քանակական բացահայտումներ:
• ԶԼՄ-ներում ներկայացված կանանց դերերի, լեզվի, պատկերների և բազմազանության վերաբերյալ որակական բացահայտումներ:

7. Բացերի վերլուծության հաշվետվությունը.

• ԶԼՄ-ներում կանանց ներկայացվածության բացերի և մարտահրավերների բացահայտում:
• Համեմատական վերլուծություն, որն ընդգծում է տարբեր ԶԼՄ-ներում ներկայացվածության տարբերությունները:
• Բացերի մանրամասն քննարկում այն ոլորտների վերաբերյալ, որտեղ ԶԼՄ-ները բարելավման կարիք ունեն:

8. Առաջարկությունները.

• Կիրառելի առաջարկներ ԶԼՄ-ներին՝ կանանց ներկայացվածությունը բարձրացնելու համար:
• Առաջարկվող ուղեցույցների և շրջանակների օրինակներ, որոնք կարող են ուսումնասիրվել լրատվամիջոցների կողմից՝ խթանելու գենդերային հավասարությունն ու արժանապատվությունը:

9. Եզրակացությունը.

• Ընդհանուր արդյունքների ամփոփում և ԶԼՄ-ներում գենդերային ներկայացվածության բարելավման կարևորությունը:
• Վերջնական մտքեր և հետագա քայլեր շահագրգիռ կողմերի և լրատվամիջոցների համար:

10. Հավելվածները.

• Լրացուցիչ նյութեր, ներառյալ մանրամասն աղյուսակներ, գծապատկերներ, հարցազրույցների վերծանումներ և ցանկացած այլ համապատասխան փաստաթուղթ:

Պահանջվող որակավորում

Խորհրդատուն պետք է ունենա հետևյալ որակավորումները.

1. ԶԼՄ մոնիտորինգի և վերլուծության փորձ:
2. Որակական և քանակական հետազոտական մեթոդների իմացություն:
3. Գերազանց վերլուծական և հաշվետվություն գրելու հմտություններ:
4. Տարբեր շահագրգիռ կողմերի, ներառյալ մեդիա մասնագետների և շահերի պաշտպանության խմբերի հետ աշխատելու փորձ:

Իրականացման ժամկետներ

Ակնկալվում է, որ խորհրդատվությունը կավարտվի մեկնարկի օրվանից 65 օրվա ընթացքում՝ ունենալով հետևյալ հիմնական կետերը.

Տեխնիկական գնահատում

Անհատի/կազմակերպության ընտրությունը կիրականացվի հետևյալ չափորոշիչների հիման վրա՝

• պահանջվող որակավորում և փորձ (40%),
• կատարած աշխատանքների և կազմակերպությունների ցանկը, որոնց համար թեկնածուն/կազմակերպությունը կատարել է նմանատիպ առաջադրանքներ (20%),
• ծառայության արժեք (40%):

 Դիմելու ընթացակարգը՝

Հետաքրքրված անհատները/կազմակերպությունները պետք է ներկայացնեն հետևյալ փաստաթղթերը՝

• Հետաքրքրության նամակ՝ ընդգծելով համապատասխան փորձառությունը
• Ինքնակենսագրական/կազմակերպությունների դեպքում՝ պորտֆոլիո, որը կներառի առաջարկվող թիմի անդամների ինքնակենսագրականները
• Ծառայության արժեք/բյուջե
• Նմանատիպ ուսումնասիրությունների մեթոդաբանության և զեկույցի նմուշ, որն իրականացվել է վերջին 3 տարվա ընթացքում։
• Կազմակերպությունների ցանկը, որոնց համար թեկնածուն/կազմակերպությունը կատարել է նմանատիպ առաջադրանքներ

Խնդրում ենք վերը նշված փաստաթղթերը մինչև 2024 թվականի հուլիսի 15-ը ուղարկել անգլերենով կամ հայերենով  [email protected] և  [email protected] հասցեներին: